Postępowanie rozwodowe wiąże się nie tylko z ustaleniem podziału majątku, ale też opieki nad małoletnimi dziećmi. Należy pamiętać, że do podstawowych obowiązków rodzicielskich zalicza się zapewnienie dobrych warunków egzystencjalnych dzieciom. Z tego względu sąd, przyznając opiekę nad pociechami, bierze pod uwagę przede wszystkim ich dobro. W poniższym artykule omówimy, jakie decyzje może podjąć sąd w temacie ustalania opieki nad dzieckiem po rozwodzie. Zapraszamy!
Opieka nad dzieckiem po rozwodzie
Jedną z coraz częściej stosowanych form jest opieka naprzemienna, która polega na tym, że dziecko spędza porównywalną ilość czasu z każdym z rodziców. Na przykład tydzień u jednego, a następnie tydzień u drugiego.
Sąd może też powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę drugiemu do ustalonych kontaktów i obowiązków wobec dziecka. W tym przypadku dziecko mieszka na stałe z jednym rodzicem, który sprawuje nad nim codzienną opiekę, a drugi rodzic ma prawo do regularnych spotkań lub kontaktów telefonicznych. Szczegóły dotyczące tych kontaktów, takie jak częstotliwość czy sposób ich realizacji, mogą być ustalone między rodzicami lub przez sąd.
W wyjątkowych sytuacjach, gdy jeden z rodziców nie jest w stanie w sposób odpowiedzialny sprawować opieki nad dzieckiem, sąd może zdecydować o wyłącznej opiece drugiego rodzica. Taka decyzja może wynikać z poważnych zaniedbań, przemocy lub innych okoliczności, które zagrażają dobru dziecka. W takim przypadku drugi rodzic, który nie sprawuje opieki, może zostać pozbawiony praw rodzicielskich lub mogą mu zostać one mocno ograniczone.
Jak sąd podejmuje decyzję o opiece nad dzieckiem?
W trakcie podejmowania decyzji sąd kieruje się określonymi kryteriami, które mają zapewnić dziecku jak najlepsze warunki do rozwoju. Poniżej omawiamy kilka, najważniejszych elementów branych pod uwagę.
- Dobro dziecka jako nadrzędny cel – najważniejszym czynnikiem w procesie orzekania jest zapewnienie dziecku stabilności, bezpieczeństwa emocjonalnego i odpowiednich warunków do życia oraz rozwoju.
- Relacja dziecka z rodzicami – sąd analizuje, jakie więzi łączą dziecko z każdym z rodziców, kto był bliżej związany z dzieckiem i sprawował nad nim większą opiekę oraz jakie są kompetencje wychowawcze każdego z rodziców.
- Warunki mieszkaniowe i finansowe rodziców – oceniane są możliwości zapewnienia dziecku odpowiednich warunków bytowych, w tym miejsca zamieszkania, dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej oraz stabilności finansowej.
- Opinia biegłych, jeśli są zaangażowani w sprawę – w bardziej skomplikowanych przypadkach sąd może powołać biegłych, takich jak psychologów lub pedagogów, których zadaniem jest ocena sytuacji rodzinnej, potrzeb dziecka oraz zdolności rodziców do sprawowania opieki.
Ustalenie opieki nad dzieckiem – mediacja czy sąd?
Opieka nad dzieckiem po rozwodzie rodziców może zostać ustalona poprzez mediację, jak i na drodze postępowania sądowego. Mediacja jest alternatywnym sposobem rozwiązywania sporów, który pozwala rodzicom na wypracowanie porozumienia w spokojnej atmosferze, z udziałem neutralnego mediatora. Taka forma sprzyja współpracy między stronami. Jest szczególnie skuteczna, gdy rodzice są gotowi do wspólnego dialogu i chcą uniknąć eskalacji konfliktu.
Ustalanie opieki nad dzieckiem w postępowaniu sądowym jest konieczne, gdy konflikt między stronami uniemożliwia wspólne podejmowanie decyzji dotyczących dziecka lub gdy jeden z rodziców dąży do ograniczenia praw drugiej strony.
Podsumowanie
W Polsce można wyróżnić dwie, podstawowe formy sprawowania opieki nad dziećmi. Jest to opieka naprzemienna lub też opieka nad dzieckiem jednego z rodziców z ustalonymi kontaktami drugiej strony. W wyjątkowych sytuacjach sąd może przydzielić też opiekę wyłącznie jednemu z rodziców. W trakcie ustalania opieki nad dziećmi sąd bierze pod uwagę wiele czynników, m.in. dobro dziecka oraz możliwości finansowe obu ze stron.